- Ondanks extra middelen, geen gebruikelijke belastingverlaging in jaar voor verkiezingen.
- Nog 8 lokale besturen blijven vasthouden aan motorenbelasting. 9 gemeenten belasten bedrijven dubbel op oppervlakte.
- Sint-Truiden vervoegt bijna helft Limburgse gemeenten die met pylonenbelasting telecomoperatoren viseert.
- 0,1% minder personenbelasting in Maasmechelen lichtpunt in 2023
In tegenstelling tot het verleden zien we in 2023 bij de Limburgse gemeenten geen gebruikelijke belastingverlagingen in het jaar voor de lokale verkiezingen. In 2005, 2011 en 2017 waren er telkens meerdere gemeenten die een aanpassing deden in de opcentiemen op de onroerende voorheffing (OOV) of aanvullende personenbelasting (APB). In 2023 zien we die tendens echter niet terugkomen. Opvallend, aangezien de Vlaamse Regering eind vorig jaar extra middelen uittrok om de gemeenten te ondersteunen. Hierdoor kon vermeden worden dat ze de belastingen voor bedrijven en burgers zouden verhogen. Zo blijkt uit de analyse van de lokale belastingtarieven door VKW Limburg en de Contactgroep Limburgse Industrieregio’s (CLI).
Afgelopen jaar brachten we nog het goede nieuws over de afschaffing van de belasting drijfkracht in Sint-Truiden en Lummen. Maar in 2023 stokt deze positieve tendens. Ondanks de halvering van 16 naar 8 gemeenten in deze legislatuur, roept VKW Limburg de overgebleven 8 gemeenten nadrukkelijk op om werk te maken van een afschaffing van de drijfkrachtbelasting tegen de aanvang van de volgende legislatuur.
Sint-Truiden komt dit jaar op de proppen met een nieuwe belasting op masten en pylonen. Zo scharen ze zich – met het op één na hoogste tarief bovendien – bij de 18 andere Limburgse gemeentes die masten en pylonen – voornamelijk van telecomoperatoren – in het vizier hebben.
Maasmechelen volgde vorig jaar het slechte voorbeeld van onder andere Beringen en Genk door de drijfkrachtbelasting te vervangen door een nieuwe belasting op basis van de oppervlakte van vestigingen van een onderneming. Zij werden zo reeds de 9e Limburgse gemeente waar bedrijven dubbel belast worden op hun huisvesting. Over het beloofde terugvloeien van de meeropbrengst van deze belasting naar de lokale ondernemingen volgt in februari een overleg met de werkgeversorganisaties. Zoals eerder aangegeven verlaagt Maasmechelen in 2023 wel de personenbelasting met 0,1%.
Opvallend: De Limburgse lokale besturen houden in 2023 allemaal vast aan hun tarieven van de opcentiemen op de onroerende voorheffing. Wat betreft de aanvullende personenbelasting is er enkel de kleine aanpassing in Maasmechelen.
De Vlaamse Regering maakte 367 miljoen euro aan middelen vrij ter ondersteuning van de lokale besturen in de komende drie jaren. Deze steunmaatregel had als doelstelling dat gemeenten door de impact van de energiecrisis niet op zoek moesten naar extra middelen in de vorm van nieuwe en verhoogde belastingen voor bedrijven en burgers. Gemeentebesturen lopen door de energiecrisis en loonindexering uiteraard aan tegen hogere kosten. Maar die tendens wordt uiteraard ook gevolgd door hogere inkomsten, vermits de APB de stijging van de lonen en de OOV de indexatie van het kadastraal inkomen volgen en zo in 2023 een pak meer effectieve euro’s zullen opbrengen voor de lokale besturen.
Aan de opcentiemen op de onroerende voorheffing (OOV) werd in 2023 nergens gesleuteld. Opvallend is wel dat er in de 3 laatste jaargangen voor de lokale verkiezingen (2017, 2011 en 2005) telkens meerdere gemeenten een verlaging doorvoerden de opcentiemen. Verlagingen die weliswaar tegen het einde van de daaropvolgende legislatuur vaak al weer achterhaald waren door een nieuwe verhoging. In 2023 zien we geen gelijkaardige verlagingen, en hopen we gelijktijdig ook geen nieuwe verhogingen te zien richting volgende legislatuur. Het gemiddelde van de OOV in Limburg ligt afgerond op 886 en blijft daarmee net onder het Vlaams gemiddelde van 897 (cijfer 2022).
Maasmechelen past als enige gemeente de aanvullende personenbelasting (APB) aan, met een reeds in 2022 aangekondigde verlaging van 0,1% tot een APB van nu 8%. Het gemiddelde van de Limburgse APB bedraagt 7,49%. Daarmee tornt onze provincie wél ruim boven Vlaanderen uit, met in 2022 een gemiddeld Vlaams tarief van 7,18%. Een trieste conclusie hieruit is dat werknemers in Limburg gemiddeld minder van hun loon overhouden dan in de rest van Vlaanderen.
Vanuit VKW Limburg stellen we al jaren de belasting op de drijfkracht van motoren aan de kaak. Niet alleen is de belasting archaïsch en schrikt het potentiële nieuwe productiebedrijven af, de inning ervan vergt heel wat administratieve rompslomp. Helaas zien we in 2023 dat nog steeds 8 Limburgse lokale besturen aan de motorenbelasting vasthouden. Bij de eeuwwisseling waren dat er nog meer dan 30, dus we zien wel een goede – maar erg trage – vooruitgang. Heusden-Zolder blijft de – negatieve – kroon spannen met het hoogste tarief (€31,25/kW).
Naast de oppervlaktebelasting zien heel wat gemeenten nog heil in andere manieren om extra middelen te halen bij de bedrijven. Pylonen en zendmasten springen daarbij meer en meer in het vizier van de gemeentebesturen. Zo voegt ook Sint-Truiden (tarief: 4000 euro) zich in 2023 bij de reeds 18 Limburgse gemeentes die een belastingreglement hanteren waarbij jaarlijkse heffingen van 1750 tot 5000 euro per mast/pyloon geïnd worden. Een extra potje voor de lokale besturen, waarbij vooral telecomoperatoren geviseerd worden. Men kan er echter voor gaan vrezen dat dit alles op termijn nefast dreigt te zijn voor de telecomfactuur van onze bedrijven en consumenten. Dat terwijl de tarieven om te bellen, surfen en tv-kijken in België nu al een stuk hoger liggen dan bijna overal elders in Europa.
Gelukkig zien we in 2023 geen nieuwe oppervlaktebelastingen opduiken. De voorbije jaren kwamen onder andere Maasmechelen, Beringen en uitschieter Genk reeds naar buiten met een zware – tweede – belasting op de oppervlakte van bedrijven. Maasmechelen beloofde voor 2023 wel de meeropbrengst van deze belasting – in vergelijking met hun oorspronkelijke motorenbelasting – te laten terugvloeien in investeringen voor de lokale bedrijven. Over dat initiatief volgt in februari een eerste overleg met de werkgeversorganisaties.
Ruben Grauls, manager lokale netwerken VKW: “Het is positief dat er na een economisch moeilijk jaar voor de Limburgse bedrijven op lokaal niveau geen extra bedrijfsbelastingen gevorderd worden. Ook voor lokale besturen heeft de energiecrisis en loonindexatie een serieuze impact gehad. Inzetten op een efficiëntere werking en het bewaken van de uitgaven dient dan het eerste credo te zijn voor onze gemeentebesturen, niet meer middelen zoeken bij burgers en bedrijven. Er kwam budgetmatig ook hulp van extra steun via het gemeentefonds. Bovendien zullen de effectieve inkomsten in euro’s voor de gemeenten ook een stuk hoger worden in 2023 vermits de APB de stijging van de lonen volgt, en de OOV de indexatie van het kadastraal inkomen. Bedrijven zullen desondanks dus toch dieper in de buidel moeten tasten om hun lokale taksen te betalen. Daarom is het extra jammer dat bepaalde gemeenten blijven houden aan extra bedrijfsbelastingen zoals zware – en dubbele – belastingen op oppervlakte van de bedrijfsruimte, alsook de archaïsche belasting op drijfkracht van motoren. We herhalen onze oproep van de voorbije jaren aan de 8 gemeenten die hardnekkig vasthouden aan die motorenbelasting, om werk te maken van een afschaffing voor aanvang van de nieuwe legislatuur.”
