wo 28 feb.

(R)evolutie in het aansprakelijkheidsrecht

Recent werd een wetsontwerp goedgekeurd dat een verhoogde aansprakelijkheid van bestuurders, werknemers, dienstverleners, … tot gevolg kan hebben. Omdat deze wetswijziging een impact heeft op nagenoeg iedereen die deelneemt aan het economische leven, is het van belang om tijdig te beoordelen welke gevolgen deze nieuwe regels zullen hebben, en welke acties u kan ondernemen.  

De nieuwe wetgeving heeft betrekking op de aansprakelijkheid van “hulppersonen”.

“Een hulppersoon” is in deze context elke persoon die belast is met de gehele of gedeeltelijke uitvoering van een overeenkomst die tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer is afgesloten en die zelf geen contractspartij bij de betreffende overeenkomst is. Het maakt daarbij geen verschil of deze “hulppersoon” een natuurlijk persoon is, of een onderneming.

Deze ruime definitie heeft tot gevolg dat verrassend veel categorieën van personen een “hulppersoon” kunnen zijn: het betreft bestuurders, werknemers, dienstverleners, aannemers, onderaannemers, etc.

We concretiseren dit even. Een opdrachtgever (A) sluit een overeenkomst met een opdrachtnemer (B), die op zijn beurt een hulppersoon (C) aanstelt om de opdracht geheel of gedeeltelijk uit te voeren. Tot voor kort moest A zich voornamelijk wenden tot B, bij een foutieve uitvoering door C. Het was dan aan B om C contractueel aansprakelijk te stellen. A kon zich maar slechts bij uitzondering rechtstreeks richten tot C.

De nieuwe regelgeving laat A nu wél toe om C rechtstreeks (buitencontractueel) aansprakelijk te stellen. C zal zich dus vaker moeten organiseren om zich te verweren tegen dergelijke vorderingen.

Enkele voorbeelden:

  • Zo kan een klant van een onderneming een bestuurder rechtstreeks aanspreken voor schade die deze klant lijdt door een fout of onzorgvuldigheid van de betrokken bestuurder.
  • Eveneens kan een klant van een onderneming op basis van deze wetswijziging een werknemer van die onderneming rechtstreeks aanspreken voor de schade die hij lijdt door de fout van die werknemer bij de uitvoering van het contract.
  • Ook een bouwheer zal zich rechtstreeks kunnen richten tot een onderaannemer voor fouten van deze laatste.

De nieuwe wet treedt normaliter pas in werking op 1 januari 2025 maar zal ook toepassing vinden op overeenkomsten afgesloten vóór 2025, voor zover de fout en de schade zich na de voormelde inwerkingtreding voordoen.

De wet maakt het in elk geval mogelijk om te anticiperen op eventuele ongewenste gevolgen van de wetswijziging.

Het nieuwe aansprakelijkheidsregime geldt immers voor zover de wet of de overeenkomst niet in een andere regeling voorziet. Het is dus mogelijk om de aansprakelijkheid van de “hulppersoon“ contractueel te beperken en zelfs uit te sluiten.

Het is dan ook van het grootste belang dat u zich tijdig de volgende vragen stelt:

  • In welke mate kan de verhoogde aansprakelijkheid als bestuurder ingeperkt worden?
  • Hoe kan ik als dienstverlener mijn aansprakelijkheid indekken ten opzichte van een klant van mijn opdrachtgever?
  • Zijn de aansprakelijkheidsclausules in mijn contracten met klanten enerzijds en met dienstverleners, onderaannemers anderzijds voldoende op elkaar afgestemd?
  • Is het nodig om mijn algemene voorwaarden aan te passen?
  • Moet ik stappen ondernemen om mijn werknemers bijkomend te gaan beschermen in het licht van de nieuwe regels, eventueel via een aanpassing van de sociale documenten (arbeidsreglement en/of individuele arbeidsovereenkomsten)?
  • Weet ik op welke onderaannemers mijn leveranciers een beroep doen en op de aansprakelijkheidsbeperkingen die deze onderaannemers hebben afgedwongen?
  • Wat kan of moet ik als werknemer doen om eventuele aansprakelijkheidsvorderingen te vermijden?
  • Ben ik voor dit alles voldoende verzekerd?

Het is sterk aanbevolen om bestaande overeenkomsten aan een grondige analyse te onderwerpen en tijdig de nodige actie te ondernemen, zodat u voorbereid bent zodra de nieuwe wet in werking treedt.

U kan met vragen hiervoor in elk geval terecht bij Deloitte Private, waar alle expertise in huis is om u hierin te ondersteunen.

Op 14 maart om 9u verzorgt VKW samen met Deloitte Private een seminarie over dit onderwerp.

Klik HIER voor meer info.