Bij de start van het nieuwe jaar 2023, herstelt het Limburgse ondernemersvertrouwen enigszins tot -11,9, na de opdoffer van -18,9 in oktober 2022. Dat blijkt uit de Polsslag Ondernemend Limburg (POL), de bevraging waarmee UNIZO Limburg en VKW Limburg ieder kwartaal polsen naar het aanvoelen bij de Limburgse ondernemers over de economische gang van zaken. Het lichte herstel komt er dankzij een vierde kwartaal dat met -7,4 uiteindelijk een stuk minder negatief uitdraaide dan gevreesd en daarmee zelfs iets beter werd beoordeeld dan het derde kwartaal van 2022. De zorgen over de toekomst zijn daarmee echter allerminst verdwenen bij de Limburgse ondernemers. Dat mag blijken uit de prognose van -16,4 voor het eerste kwartaal van het nieuwe jaar. Dat is weliswaar minder uitgesproken negatief dan drie maanden geleden, maar duidt erop dat de bedrijven de komende tijd duidelijk (nog) geen verdere positieve wending voor de Limburgse economie zien, integendeel. De evaluatie van het voorbije kwartaal enerzijds en de prognose voor het komende kwartaal anderzijds, vormen samen de totaalscore voor de Polsslag Ondernemend Limburg.
Betere evaluatiecijfers voor Q4 dan voor Q3, maar (veel) lagere verwachtingen voor Q1 2023: dat beeld zien we over alle POL-indicatoren heen. Enkel inzake tewerkstelling ging de indicator het afgelopen kwartaal lager. Toch bleef er nog een kleine meerderheid aan bedrijven over die groeiden in personeel (+1,3). Hoewel de vooruitzichten op dat vlak met -1,0 ook heel nipt in de min gaan, volgen ze de overige prognoses niet in dezelfde mate naar beneden. Bedrijven blijven globaal in ruime mate beducht om te beknibbelen op personeel, ondanks de duidelijke economische terugval en de uit de pan swingende loonkosten. Nog eerder worden investeringen uitgesteld (prognose -10,7). De winstmarges die bedrijven kunnen realiseren worden als erg problematisch ingeschat. Voor het afgelopen kwartaal was het zelfs de enige indicator die negatief noteerde, maar ook voor het komende kwartaal is dit hét doorslaggevende element voor het blijvend negatieve sentiment.
Een analyse van de POL-cijfers volgens sector toont hoe nu ook de dienstensector de economische malaise voelt en het als enige sector in het afgelopen kwartaal duidelijk moeilijker had dan in het derde kwartaal. Enkel in de groothandel bleven de bedrijven die het voorbije kwartaal positief beoordeelden nog in de meerderheid. De bouwsector tekende wel voor de sterkste verbetering. De detailhandel blijft veruit het somberst, terwijl de industriële bedrijven weinig licht aan het einde van de tunnel zien. Tot hiertoe knipten zij eerder in investeringen dan in personeel, maar voor het komend kwartaal duikt ook dat cijfer dan toch in de min.
Kijken we naar de grootte van de bedrijven, dan valt op dat de grote bedrijven met meer dan 100 werknemers het afgelopen vierde kwartaal als enige met een positief cijfer bedachten én zij ook duidelijk minder negatief gestemd zijn over het eerste kwartaal van 2023. Voor de KMO-bedrijven, die zich lang sterk hielden, daarentegen was het laatste kwartaal van 2022 dat waar ze de terugval te verduren kregen. De kleine bedrijven met minder dan 20 werknemers zijn het meest uitgesproken negatief over wat nog moet komen, maar de kleinste bedrijven (< 5 wn) volgen daarin niet.
Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder VKW Limburg: “Wat opvalt bij de resultaten van deze POL is dat we er dankzij de doorgedreven inzet van onze ondernemers en bedrijven en van hun werknemers vooralsnog in slagen de zware economische tegenwind enigszins te blijven trotseren. Maar het spookbeeld van een economische recessie is absoluut niet verjaagd. Hoogstens weer een kwartaal uitgesteld. Zonder echte en doorgedreven maatregelen die de concurrentiekracht van onze bedrijven fundamenteel herstellen is dat echter niet houdbaar. De loon-prijsspiraal die zich doorzet en de zware kostenstijgingen die onze bedrijven blijven treffen, worden vandaag voor een groot deel opgevangen door in de winstmarges te snijden. Dat is niet goed, want winstgeneratie is de levensader van onze bedrijven en de tewerkstelling die ze creëren. Dat ook de investeringsijver verkrampt is al even verontrustend, want dat dreigt de economische terugval nog te versterken. Bedrijven geven aan nog eerder te knippen in hun investeringen dan in personeel. Ze huiveren vandaag terecht veel meer dan in het verleden om sterk in te grijpen in het personeelsbestand, omdat ze weten dat goede medewerkers meer dan ooit een kostbaar goed zijn, dat je in de arbeidsmarkt van vandaag niet zomaar weer oppikt. Maar de eerste barstjes op dat vlak bij de industriële bedrijven duiden er echter op dat ook die kruik maar zolang te water gaat tot ze breekt. De focus van onze beleidsmakers moet absoluut dringend en resoluut verlegd van koopkracht naar concurrentiekracht. De tijd dringt.”
