CONCLUSIES

• In de voorbije 12 maanden namen de Limburgse bedrijven op vlak van jobaangroei verder gas terug ten opzichte van het jaar voordien.
  • In 29% van de bedrijven steeg de tewerkstelling, in 23% daalde het personeelsaantal.
  • Jobgroeisaldo = saldo van % bedrijven met meer personeel minus % bedrijven met minder personeel = +6%
    • opnieuw lager dan 1 jaar geleden (+11%)
    • buiten coronajaar 2020 (-8%) laagste jobgroeisaldo in 8 jaar
    • wel beter dan 1 jaar geleden verwacht (+1%).
  • Detailhandel herstelde, terwijl bouw en productiebedrijven een negatief jobgroeisaldo lieten optekenen. Diensten, groothandel en grote bedrijven bleven

• Maar voor de komende 12 maanden uiten de Limburgse bedrijven zich positiever over de vraag naar extra arbeidskrachten.
  • 35% verwacht toename van tewerkstelling in het bedrijf, terwijl 14% een daling in het vooruitzicht stelt
    • blijft wel op twee na hoogste aandeel bedrijven dat personeelskrimp verwacht in 10 jaar.
  • Verwacht jobgroeisaldo = saldo % bedrijven met verwachte stijging personeel minus % bedrijven dat daling verwacht = +21%
    • duidelijke verbetering in vergelijking met verwachting jaar geleden (+1%)
    • ook positiever dan de voorbije 12 maanden (+6%).
  • Prognoses positief en sterker in alle sectoren. Bouwbedrijven meest opvallend (+44% met personeelsgroei, 17% afbouw, saldo van +27%) en sterkste stijging voor detailhandel (verwacht jobgroeisaldo van -27% een jaar geleden naar +11% nu).
  • Minst te verwachten van productiebedrijven (saldo +9%). Dienstensector (+26%) en vooral groothandel (+33%) blijven de kroon spannen.
  • Kleinste bedrijven en klasse 50-99 werknemers minst positief, maar kennen grootste verbetering. Sterkhouders voorbije 12 maanden temperen verwachtingen komende periode.

• Ondanks vertraging heeft ruim 2 op 3 Limburgse bedrijven vandaag één of meerdere vacatures openstaan.
  • Gemiddeld staan er per bedrijf bijna 4,8 vacatures
  • Dat is er 1 meer dan vorig jaar en een evenaring van hoogste cijfer in 10 jaar.
  • Helft Limburgse bedrijven heeft 2 of meer vacatures open staan.
  • Bijna 1 op 4 zoekt meer dan 5 nieuwe collega’s.

• 1 op 5 Limburgse bedrijven geeft aan vandaag tijdelijke werkloosheid om economische redenen toe te passen. Naar verwachting is dat over zes maanden zelfs bijna 3 op 10.
  • Op het moment van bevraging deed 20% van de bedrijven beroep op economische werkloosheid, waarvan 5% vrij veel tot veel en 15% in eerder beperkte mate. Bij de productiebedrijven is dit meer dan 4 op 10.
  • 29% van de bedrijven die vandaag economische werkloosheid inroepen, geeft te verwachten dat dit over 6 maanden nog meer het geval zal zijn.
  • 12% van de bedrijven met vandaag géén economische werkloosheid verwacht dat over 6 maanden wel. In de groothandel, productie en bij de grotere bedrijven is dit 20% of meer.
  • Dat betekent dat in totaal 29% van de bedrijven verwacht over 6 maanden met economische werkloosheid geconfronteerd te zijn.

• Arbeidsmarktkrapte wordt er niet minder op.
  • Nog steeds ondervindt 82% van de bedrijven moeilijkheden om vacatures ingevuld te krijgen
    • Idem vorig jaar, weinig lager dan piekniveau 2021 (86%).
  • Kraptecijfer detailhandel ‘herstelt’ naar 75%, enige ontspanning in groothandel (van 88% naar 78%).
  • Blijft sterkst in bouwsector en groeibedrijven (beide 87%). Maasland komt op niveau andere regio’s, Zuid-Limburg spant kroon met 96%.
  • Krapte krijgt ook kleine bedrijven in zijn greep. Enkel bij kleinste bedrijven zien we nog een cijfer lager dan 80%. Klasse 100-249 werknemers stijgt zelfs naar 100%.
  • Door de sterkere verwachtingen, weinig hoop op verbetering komende 12 maanden:
    • 10% vond jobinvulling afgelopen jaar makkelijker dan jaar geleden (vorig jaar: 7%)
    • 13% verwacht dat dit makkelijker wordt de komende 12 maanden (vorig jaar: 18%)
    • 34% is overtuigd dat moeilijkheden daarentegen zullen toenemen.

• Aanhoudende arbeidsmarktkrapte niet zonder gevolgen:
  • Remt groei van 2 op 3 Limburgse bedrijven
  • Nog meer uitgesproken bij dienstenbedrijven en bouwsector (7 op 10).

• Minder dan 4 op 10 bedrijfsleiders denkt dat de economische terugval extra kansen biedt om meer of makkelijker talent aan te trekken.

• De belangrijkste beleidsmaatregelen en/of hervormingen voor een betere werking van de arbeidsmarkt volgens rangschikking door de Limburgse bedrijven:

1. Verbetering van de verhouding bruto-nettoloon (verlaging werknemersbijdragen). 53% zet dit in zijn persoonlijke TOP 3.
2. Beperking van werkloosheidsuitkeringen in de tijd (49%)
3. Verlaging werkgeversbijdragen op lonen (44%)
4. Hervorming automatische loonindexering (35%)
5. Lagere ontslagkosten (29%)
6. Meer mogelijkheden om prestatiegericht te verlonen
7. Verregaande administratieve vereenvoudiging
8. Flexibilisering van de arbeidstijd (incl. meer en/of goedkopere overuren)
9. Gerichte en doorgedreven activering van de arbeidsreserve
10. Arbeidsmigratie vereenvoudigen

• Limburgse bedrijfsleiders en ondernemers nagenoeg unaniem: zolang het verschil tussen werken en niet-werken niet drastisch verhoogd wordt, zal de beoogde werkzaamheidsgraad van 80% onhaalbaar zal blijven.

• Driekwart Limburgse bedrijven verwacht een belangrijke impact op de evolutie van de tewerkstelling in het bedrijf, door toedoen van de automatische loonindexering en de hierdoor onmiddellijk voelbare verdere sterke loonstijgingen:
  • 15% is genoodzaakt personeelsbestand hierdoor in te krimpen
  • 3 op 10 zet bijkomende aanwervingen stop
  • Nog eens bijna 3 op10 verwacht lagere groei en uitbreiding van aantal werknemers
  • Slechts 1 op 4 verwacht geen impact

In een reactie op dit 10^de Limburgs Arbeidsmarktrapport stellen Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder VKW Limburg en Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder UNIZO Limburg: 

“In het voorbije jaar namen onze bedrijven globaal gezien gas terug op aanwervingsvlak, maar de vooruitzichten voor het komende jaar getuigen van blijvende daadkracht en ambitie. Ondanks de economische tegenwind blijft de veerkracht van onze Limburgse bedrijven overeind. Zij blijven, samen met hun medewerkers, moedig voortdoen en werken aan de toekomst.

Maar die veerkracht kan niet oneindig zijn. Daarom blijven we ijveren voor krachtige maatregelen die de concurrentiekracht van onze bedrijven optillen en de knelpunten en handicaps aanpakken op vlak van kostencompetitiviteit, nutteloze administratieve overlast en de stroeve werking van onze arbeidsmarkt.

Zo’n knelpunt blijft zéker het vinden van medewerkers. De arbeidsmarktkrapte wordt er niet minder op. Nog altijd heeft meer dan 8 op 10 Limburgse bedrijven problemen om vlot medewerkers te vinden. Het aantal vacatures dat (blijft) openstaan zit op een recordniveau.  Nefast voor toekomstige investeringsbeslissingen. Voor 2 op de 3 bedrijven betekent het gebrek aan personeel een belangrijke rem op hun noodzakelijke groei.

Per 100 personen tussen 20 en 64 jaar zijn er vandaag in Limburg 76 aan het werk. Het klopt dat nooit eerder zoveel mensen aan de slag waren als vandaag en dat de werkloosheidscijfers historisch laag blijven. Maar het werkloosheidscijfer geeft aan hoeveel mensen een job zoeken. Er zijn echter nog altijd te veel mensen die geen job hebben én niet zoeken. 24% van de bevolking op beroepsactieve leeftijd is niét aan het werk en slechts een miniem deel daarvan zoekt naar werk. Limburg kent dus nog een groot potentieel.

Onze buurlanden Nederland en Duitsland doen het met een werkzaamheidsgraad boven de 80% veel beter. De recepten zijn gekend en liggen voor het rapen: de werkloosheid beperken in de tijd, een lagere belastingdruk op arbeid, aanpak van de automatische loonindexering, lagere ontslagkosten, meer flexibiliteit, snellere opvolging en begeleiding van niet-actieven, … .  

Limburgse bedrijfsleiders en ondernemers zijn unaniem: zolang het verschil tussen werken en niet-werken niet drastisch wordt verhoogd, blijft de beoogde werkzaamheidsgraad van 80% onhaalbaar. Werken moet meer beloond worden. Door de werknemersbijdragen te verlagen, zodat werknemers netto meer overhouden van hun brutoloon, en door de kloof met uitkeringen en alle daarbij horende sociale tarieven en kortingen véél verder uit te diepen.

Kortom: er werken te weinig mensen en zij die werken dragen te veel lasten. België is volgens de OESO wereldkampioen lasten op arbeid. Hoog tijd om het geweer van schouder te veranderen en kampioen te worden in een andere discipline: het aantal werkenden. Want het ziet ernaar uit dat we hun hoofden en handen meer dan ooit nodig gaan blijven hebben.”

Klik hier om het volledige rapport te downloaden.